Słownik

Głowa zęba: część zęba między okręgiem podziałowym, a okręgiem wierzchołków.

Okrąg wierzchołków: okrąg, który ograniczają wierzchołeki zębów.

Backlash: może być rozumiany jako odległość między niepracującymi zębami dwóch kół zębatych współpracujących ze sobą (luz międzyzębny), lub jako różnica między rzeczywistą odległością osi wałów, na których są zamontowane koła zębate, a suma promieni podziałowych tych kół (luz wierzchołkowy). Negatywny luz (z rzeczywistą odległością mniejszą niż zerowa odległość osi) powoduje, że zęby kół zębatych są bliżej siebie, wynika z tego większy kontakt między zębami, a tym samym większa trudność w zazębieniu, z ryzykiem zatarcia. Dodatni luz prowadzi do zmniejszenia ryzyka zatarcia, jednak nadmierne zmniejszenie kontaktu między zębami, ogranicza przekazywany moment obrotowy i obniża sprawność przekładni.

Dno wrębu: powierzchnia podstaw zęba, która znajduje się pomiędzy sąsiednimi zębami

Podziałka obwodowa: odległość między dwoma jednoimiennymi punktami dwóch kolejnych zębów, mierzona wzdłuż okręgu podziałowego. Podziałka obwodowa pozwala obliczyć moduł koła zębatego i jest podstawową miarą do oceny, czy dwa koła zębate mogą być sprzężone: koła zębate o różnych podziałkach nie będą się ze sobą prawidłowo zazębiać.

Stopa zęba: część, która znajduje się między średnicą okrędu podziałowego, a średnicą koła podstaw zębów.

Wał napędzany: cylindryczny element przekładni o zróżnicowanej długości i średnicy, który przez koła zębate odbiera ruch od wału napędowego.

Wał napędowy: cylindryczny element przekładni o zróżnicowanej długości i średnicy, który przez koła zębate przenosi na wał napędzany moc i ruch obrotowy generowane przez silnik.

Czoło uzębienia: powierzchnia boczna zęba leżąca powyżej średnicy okręgu podziałowego

Face width: axial size of the tooth.

Powierzchnia boczna zęba: boczna powierzchnia zęba znajdująca się poniżej średnicy podziałowej.

Tarcie: siła tarcia, która występuje w kontakcie między dwoma ciałami przyciśniętymi do siebie, co utrudnia ich względny ruch. Obecność tarcia oznacza utratę energii mechanicznej, rozproszanej w cieple.

Przekładnia zębata: mechanizm używany do przenoszenia ruchu obrotowego z jednego wału do drugiego poprzez zazębienie kół zębatych. Zwykle składa się z dwóch lub więcej kół zębatych, które mogą mieć jednakowe lub różne średnice.

Smar: substancja, na ogół płynna, stosowana w celu zminimalizowania tarcia między dwiema powierzchniami, które przesuwają się jedna po drugiej. Używany rwónież do ochrony części mechanicznych podlegających zużyciu. W przypadku kół zębatych Elesa+Ganter zaleca się stosowanie smarów na bazie mydła litowego i oleju syntetycznego.

Moduł: stosunek średnicy średnicy podziałowej do liczby zębów koła zębatego. Jest to jeden z parametrów charakteryzujących zęby koła zębatego: aby dwa koła zębate mogły się zazębiać, muszą mieć ten sam moduł.

Odległość zerowa osi: teoretyczna odległość między osiami wałów, na których są zamontowane koła zębate. Jest ona sumą promieni podziałowych dwóch współpracujących kół zębatych.

Zębnik: w układzie z dwoma kołami zębatymi, zębnik reprezentuje koło o mniejszej średnicy. Jest to również koło zębate, która współpracuje z listwą zębatą (uważaną za koło zębate o nieskończonym promieniu), aby przekształcić ruch translacyjny w liniowy lub odwrotnie.

Okrąg podziałowy: okrąg, wzdłuż którego dochodzi do kontaktu pary kół zębatych.

Kąt przyporu: kąt pomiędzy prostą normalną w punkcie styku zębów (punkt przyporu), a styczną w punkcie styku kół tocznych). Jest to podstawowa cecha zazębienia: tylko koła zębate o tym samym kącie przyporu mogą ze sobą współpracować.

Listwa zębata: zębatka o nieskończonym promieniu, która wraz z kołem zębatym, zwanym zębnikiem, służy do przekształcenia ruchu obrotowego w ruch liniowy lub odwrotnie.

Okrąg podstaw: Okrąg, styczny do podstaw zębów.

Szerokość wrębu: długość łuku średnicy podziałowej między dwoma kolejnymi zębami, reprezentuje pustą przestrzeń między dwoma zębami.

Koło zębate walcowe: koła zębate o zębach równoległych do osi obrotu koła, które umożliwiają przenoszenie ruchu między dwiema równoległymi osiami.

Ząb: odstający na zewnątrz lub do wewnątrz okręgu podstaw element koła umożliwiający, poprzez kontakt z zębem drugiego koła przekładni, przeniesienie momentu obrotowego lub siły pomiędzy dwoma różnymi urządzeniami.

Tooth thickness: length of the pitch circle arc delimited by a tooth.

Wierzchołek zęba: szczytowa powierzchnia zęba

Zużycie: zużycie materiału spowodowane tarciem z innym materiałem.