Zamknij
Zatrzaski to prosty standardowy element wyposażony w sprężynę oraz kulkę lub trzpień, któ,ry można wykorzystać w szeregu ró,żnych zastosowań w konstrukcjach maszyn i ,urządzeń. Podział tej grupy elementó,w na zatrzaski trzpieniowe i kulkowe rozszerza możliwości ich dopasowania do potrzeb ró,żnych aplikacji. Tam, gdzie potrzebne jest nie tylko dociskanie ale także umożliwienie ruchu, dobrze sprawdzą się zatrzaski kulkowe. W ,miejscach, w któ,rych trzeba zastosować wyższą siłę przytrzymania lub konieczne jest wykorzystanie zatrzasku do działania w większym zakresie, sprawdzą się zatrzaski trzpieniowe. ,W niniejszym artykule prezentujemy przykładu zastosowań dla obu wersji zatrzaskó,w.
Budowa zatrzaskó,w
Zatrzaskiw swojej budowie to połączenie korpusu, sprężyny oraz kulki lub zaokrąglonego trzpienia, któ,re zamknięto w jednym elemencie. Korpus w zależności od wersji może być gładki, gwintowany lub posiadać kołnierz. Dodatkowo, korpus może być wyposażony w specjalną wkładkę łożyskową, dodatkowe uszczelnienie trzpienia lub powłokę na gwincie (samohamowną lub klejową). Korpusy występują w wykonaniu ze stali nierdzewnych, tworzyw sztucznych oraz czernionej stali węglowej oraz są wyposażone w gniazda montażowe pod wkrętak płaski lub imbus.
Materiały wykonania zatrzaskó,w
Podobnie sytuacja wygląda z kulkami i trzpieniami. Mamy do wyboru wykonania ze stali nierdzewnych, tworzywa lub ceramiki, ró,żne średnice kulek oraz wersje o ró,żnym skoku dla trzpieni. Sprężyny też występują w wersjach o ró,żnej sztywności, co przekłada się na możliwość doboru siły przytrzymania w zatrzasku. Mnogość kombinacji może powodować problemy w doborze odpowiedniego rozwiązania. Na rysunku poniżej pokazaliśmy prosty podział budowy na zatrzaski trzpieniowe i kulkowe tak, aby można było zrozumieć ideę dla poszczegó,lnych zastosowań.
,
Rysunek 1. Poró,wnanie zatrzaskó,w trzpieniowych (seria GN 616.1u gó,ry) do zatrzaskó,w kulkowych (seria GN 615.8na dole). Na przekrojach widoczne są elementy budowy.
,
Na rysunku powyżej widzimy poró,wnanie zatrzaskó,w trzpieniowych z zatrzaskami kulkowymi. Zasada działania jednych i drugich polega na możliwości wciśnięcia kulki lub trzpienia do wnętrza korpusu, aż do momentu zaciśnięcia się zwojó,w sprężyny lub do napotkania na ogranicznik w postaci mocowania trzpienia. Zatrzaski są dostępne w kilku wersjach sztywności sprężyny, któ,ra przekłada się na generowaną przez te elementy siłę przytrzymania. Możemy pośrednio regulować generowaną przez zatrzask siłę, wkręcając go w urządzenie na ró,żną głębokość, co będzie przydatne w przypadku zatrzaskó,w trzpieniowych. Występują one bowiem w wersjach o ró,żnym skoku. Zatrzaski kulkowe nie mają takiej funkcjonalności, ale za to zamocowana w nich kulka może się nieskrępowanie obracać w ró,żnych kierunkach, dając inne możliwości zastosowania. Zobaczmy jak ta ró,żnica w działaniu może być wykorzystana w praktyce.
Zatrzaski w praktycznym zastosowaniu
W tej części pokażemy siedem ró,żnych zastosowań zatrzaskó,w.
Zatrzaski trzpieniowe:
1. Zatrzask kulkowy jako element ogranicznika, zapewniający płynne oraz delikatnie wyhamowanie elementu.
2. Typowe zastosowanie zatrzaskó,w trzpieniowych do tłumienia uderzeń.
3. Nietypowym zastosowaniem dla zatrzaskó,w trzpieniowych jest wykorzystanie ich jako wypychacza po skończonym procesie np. tłoczenia, co pokazuje rysunek poniżej:
4. Zatrzaski trzpieniowe można wykorzystać jako element dociskowy w mechanizmie zapadkowym. Ze względu na obecność sprężyny opierają się wibracjom, generują dodatkową siłę docisku, a dzięki małym wymiarom dają się łatwo zamocować.ń.
Przykład zastosowania zatrzaskó,w trzpieniowych jako elastycznych elementó,w dociskowych
,
Zatrzaski kulkowe:
1. Zatrzaski kulkowe to elementy, któ,re mogą jednocześnie dociskać i toczyć się po dociskanej powierzchni. Kulka może bowiem swobodnie obracać się w korpusie. Funkcjonalność jednoczesnego docisku i umożliwienia ruchu idealnie sprawdzi się do pozycjonowania. Poniższy rysunek przedstawia zatrzask kulkowy jako pozycjoner w aplikacjach, w któ,rych występuje względny ruch elementó,w (np. wpinanie &ndash, wypinanie elementu lub zatrzaskiwanie w określonej pozycji).
2. Zatrzask jako element umożliwiający przetaczanie i pozycjonowanie (np. stołu obrotowego, zagłó,wka w fotelu lub zmianę pozycji dźwigni przełączającej).
3. Zatrzaski kulkowe można też zastosować w aplikacjach, w któ,rych potrzebujemy docisnąć element do powierzchni oporowej bez pozycjonowania np. w przyrządach spawalniczych, gdzie układamy elementy do spawania, a zatrzaski zapewniają docisk do powierzchni bazowych. Pozwala to pó,źniej na łatwe zablokowanie ich pozycji przy pomocy dociskaczy spawalniczych oraz pó,źniejsze spawanie. Dzięki występowaniu wersji zwbudowanym czujnikiem GN 615.7, możemy wykorzystać dodatkowo ten sygnał do wychwycenia obecności danego elementu w konkretnym miejscu (jak wyłącznik zbliżeniowy).
Zatrzask kulkowy jako element dociskania do powierzchni bazowych. Dociskanie i możliwość przetaczania wykorzystana w ciekawy sposó,b.
,
